05 December 2023

PURAWINGAN MAS DHUKUH 1760 Ditulis oleh : Warisan Adiluhung Blambangan Setelah Pangeran Agung Wilis dipecat dari jabatannya sebagai seorang Patih Agung Blambangan, atas desakan Pangeran mahkota Mas Anom Sutajiwa dan Adhyaksa mantri Mas Bagus Tepasana yang menggelari olokan Pangeran Agung Wilis sebagai Mas Sirna wibawa. Pangeran Agung Wilis, membawa semua keluarganya keluar dari istana Blambangan dan menuju kakek gurunya di selatan yaitu Mas Arya Gajah Binarong, yang saat itu bergelar Ki Ajar Gunung Srawet. Setelah menitipkan keluarganya di Padepokan Gunung Srawet, Pangeran Agung Wilis berpamitan untuk mencari ketenangan dari hiruk - pikuk perpolitikan kerajaan dan keramaian dengan bertapa ke daerah selatan. Dalam Babad Tawangalun dikisahkan perjalanan spiritual Pangeran Agung wilis yang saat itu berusia 36 tahun di sepanjang pantai selatan, di mulai dari Lampon selama 7 hari, di Gunung Dogong selama 25 hari, di Gunung Saptå Argå atau Tumpang Pitu selama 50 hari. Ketika di Gunung Tumpang Pitu beliau mengulangi semadhinya berulang - ulang selama 7 hari. " // wong agung wilis wirang ing galih / arsa ngelampu ambuwang raga / amertapa sahuruté / tepi segara kidul / utawané gunung kang singit / guwa kang linebetan / mila wong agung wau / agung mangké kramatira / saha agung tapané wong agung wilis / lampon gènira tapa // // wus pitung dinten wonten ing ngriki / nulya ngalih ardi dogong ika / selawé dina lawasé / nulya apindhah wahu / teng ardi tumpang pitu nuli / sèket dina laminya / wong agung puniku / ujaré kandha satengah / kaping pitu wong agung dènya mertapi / ing tumpang pitu ika // " Setelah bertapa di Gunung Tumpang Pitu, akhirnya beliau turun menuju Pasisir Manis dan membuka hutan mendirikan sebuah padukuhan dibantu oleh orang yang menyusulnya di Pasisir Manis sebanyak 40 orang. Pemukiman itu kemudian diberi nama DHUKUH PURAWINGAN. Menurut sejarawan Bpk. Samsubur, Purawingan bermakna tempat tersembunyi/ tempat persembunyian dan penyepian dari keramaian politik. Hal ini sesuai konteksnya Pangeran Agung Wilis yang menyepi ke selatan. Adapula yang berpendapat bahwa PURAWINGAN bermakna kota/tempat merah yang menyala. Babad Tawangalun juga mencatatnya dengan berbunyi : " // nulya mudhun wau wong agung wilis / ing pasisir manis ta punika / karsa damel dhukuh mangké / ya kathah wong kang rawuh / tiyangira ing wahu uni / kalané anèng kutha / wong agung puniku / akathah tiyang wawarta / wetara wong kawandasa kutha nenggih / samya prapta sedaya // // babat wana purawingon nenggih / nulya dados mangké dhukuhira / purawingon kang wastané / ujar sadengah iku / wong agung kang enggonirèki / pasisir manis ika / lawan uwongipun / sasampuning lama-lama / sekathahé tataneman samya dadi / wong kathah samya suka // " Dijelaskan diatas bahwa banyak kemudian pengikut Pangeran Agung Wilis dari kutharaja yang bergabung dengan beliau di Pasisir Manis serta menetap dan bercocok tanam di tempat itu. Lama kelamaan tempat itu pun ramai penduduknya. Pangeran Agung Wilis juga menjemput keluarganya yang beliau titipkan di Padepokan Gunung Srawet untuk tinggal di Padukuhan Purawingan, dan ketika beliau di Prawingan itulah beliau disebut sebagai MAS DHUKUH. Blambangan, 14 Anggara Pon wuku Kulawu 1945 çaka Sumber : Babad Tawangalun

 PURAWINGAN MAS DHUKUH 1760


Ditulis oleh : Warisan Adiluhung Blambangan 


     Setelah Pangeran Agung Wilis dipecat dari jabatannya sebagai seorang Patih Agung Blambangan, atas desakan Pangeran mahkota Mas Anom Sutajiwa dan Adhyaksa mantri Mas Bagus Tepasana yang menggelari olokan Pangeran Agung Wilis sebagai Mas Sirna wibawa.

Pangeran Agung Wilis, membawa semua keluarganya keluar dari istana Blambangan dan menuju kakek gurunya di selatan yaitu Mas Arya Gajah Binarong, yang saat itu bergelar Ki Ajar Gunung Srawet. Setelah menitipkan keluarganya di Padepokan Gunung Srawet, Pangeran Agung Wilis berpamitan untuk mencari ketenangan dari hiruk - pikuk perpolitikan kerajaan dan keramaian dengan bertapa ke daerah selatan.


Dalam Babad Tawangalun dikisahkan perjalanan spiritual Pangeran Agung wilis yang saat itu berusia 36 tahun di sepanjang pantai selatan, di mulai dari Lampon selama 7 hari, di Gunung Dogong selama 25 hari, di Gunung Saptå Argå atau Tumpang Pitu selama 50 hari. Ketika di Gunung Tumpang Pitu beliau mengulangi semadhinya berulang - ulang selama 7 hari.


" // wong agung wilis wirang ing galih / arsa ngelampu ambuwang 

raga / amertapa sahuruté / tepi segara kidul / utawané gunung kang 

singit / guwa kang linebetan / mila wong agung wau / agung mangké 

kramatira / saha agung tapané wong agung wilis / lampon gènira 

tapa //


// wus pitung dinten wonten ing ngriki / nulya ngalih ardi dogong 

ika / selawé dina lawasé / nulya apindhah wahu / teng ardi tumpang pitu nuli / sèket dina laminya / wong agung puniku / ujaré kandha 

satengah / kaping pitu wong agung dènya mertapi / ing tumpang pitu 

ika // "


Setelah bertapa di Gunung Tumpang Pitu, akhirnya beliau turun menuju Pasisir Manis dan membuka hutan mendirikan sebuah padukuhan dibantu oleh orang yang menyusulnya di Pasisir Manis sebanyak 40 orang. Pemukiman itu kemudian diberi nama DHUKUH PURAWINGAN.


Menurut sejarawan Bpk. Samsubur, Purawingan bermakna tempat tersembunyi/ tempat persembunyian dan penyepian dari keramaian politik. Hal ini sesuai konteksnya Pangeran Agung Wilis yang menyepi ke selatan.


Adapula yang berpendapat bahwa PURAWINGAN bermakna kota/tempat merah yang menyala.


Babad Tawangalun juga mencatatnya dengan berbunyi :


" // nulya mudhun wau wong agung wilis / ing pasisir manis ta 

punika / karsa damel dhukuh mangké / ya kathah wong kang rawuh / 

tiyangira ing wahu uni / kalané anèng kutha / wong agung puniku / 

akathah tiyang wawarta / wetara wong kawandasa kutha nenggih / 

samya prapta sedaya //


// babat wana purawingon nenggih / nulya dados mangké 

dhukuhira / purawingon kang wastané / ujar sadengah iku / wong 

agung kang enggonirèki / pasisir manis ika / lawan uwongipun / 

sasampuning lama-lama / sekathahé tataneman samya dadi / wong 

kathah samya suka // "


Dijelaskan diatas bahwa banyak kemudian pengikut Pangeran Agung Wilis dari kutharaja yang bergabung dengan beliau di Pasisir Manis serta menetap dan bercocok tanam di tempat itu. Lama kelamaan tempat itu pun ramai penduduknya.


Pangeran Agung Wilis juga menjemput keluarganya yang beliau titipkan di Padepokan Gunung Srawet untuk tinggal di Padukuhan Purawingan, dan ketika beliau di Prawingan itulah beliau disebut sebagai MAS DHUKUH.



Blambangan, 14 Anggara Pon wuku Kulawu  1945 çaka


Sumber :


Babad Tawangalun

No comments:

Post a Comment